De zes deelnemende gemeenten in de GR SOWECO hebben besloten om de GR SOWECO per 2021 op te heffen. Zoals in lijn met de ingezette koers vanaf 2016. Vervolgens is ingegaan op het vraagstuk hoe om te gaan met het aandeelhouderschap.
Iroko heeft hiervoor een aantal scenario’s onderzocht. Dit onderzoek leidt vervolgens tot een keuze van de individuele gemeenten om een nieuwe invulling te geven aan de uitvoering van de sociale werkvoorziening (eventueel in combinatie met de Participatiewet en andere domeinen).
Het concept uitgangspunt van de gemeente Twenterand is om de taken over te hevelen naar de gemeente (uitgezonderd beschut). Dit zal betekenen dat er concrete plannen worden gemaakt voor de uitvoering van de Wsw geïntegreerd in de dienstverlening voor de Participatiewet en andere domeinen.

Het is niet zo dat de gemeente Twenterand ontevreden is over de huidige uitvoering. De zes gemeenten zijn echter zeer verschillend in hoe men naar de uitvoering van de Wsw kijkt en houden daarmee elkaar al jarenlang in de greep zonder echt concrete stappen te zetten. Deze samenwerking is niet langer toekomstbestendig en gaat ten koste van de zorg voor de doelgroep. Terwijl juist de manier waarop de mensen die werkzaam zijn in de SW voortdurend vernieuwde interactie vraagt met de omgeving (inclusieve arbeidsmarkt) en daarmee de opdracht vanuit het rijk zoveel mogelijk mensen regulier te laten werken.
We zitten nu op een keerpunt en de gemeente Twenterand wil deze benutten. Dit mede om de zorg voor de doelgroep en om meer te kunnen bereiken (opdracht vanuit het rijk). We zijn er ons van bewust dat het SW dossier complex is voor wat betreft inhoud de politiek gevoeligheid, het organisatievermogen en de financiële en juridische aspecten.
Alle betrokken partijen worden geïnformeerd om zo hun rol te kunnen uitvoeren. Zo is de Raad van de gemeente Twenterand op 2 april 2019 vertrouwelijk geïnformeerd over de ontwikkelingen rondom SOWECO.
De RvC en de OR zijn betrokken bij het proces. Sterker nog: op advies en aandringen van de RvC is het onderzoek eerst nog vertrouwelijk behandeld.

Bij het onderzoek worden de financiële en juridische consequenties in kaart gebracht. Naast andere uitgangspunten die in concept gereed zijn vormen zij samen het afwegingskader. De gemeente Twenterand is niet als enige vertegenwoordigd in het DB. Het DB zit sterk op 1 lijn.

In het voorkeursscenario wat nu onderzocht wordt, is de gemeente Almelo enig aandeelhouder en gaan alleen nog de wettelijke taken uitgevoerd worden. De nadere uitwerking van het scenario volgt eind 2019.
In het voorkeursscenario biedt de gemeente Almelo zich aan als regiegemeente. Het is echter aan de gemeente zelf om hier gebruik van te maken. Andere scenario’s zoals het uitvoeren in eigen beheer (lees gemeente Twenterand) worden ook meegenomen.

De gemeenten willen geen aandeelhouder worden van de eventuele doorontwikkeling Maatschappelijke onderneming Soweco, omdat deze zich richt op commerciële activiteiten. Dit betekent een risico voor de gemeenten. Door de komst van de Participatiewet is er geen instroom meer in de SW. Daarnaast hebben de gemeenten allemaal een eigen visie op de manier waarop de sociale werkvoorziening uitgevoerd moet worden (zie ook intro).

Door een wetswijziging stromen geen nieuwe mensen met een SW-indicatie meer in, en het aantal mensen met een SW-indicatie zal de komende jaren dus fors dalen. Bovendien is de rijkssubsidie per medewerker verminderd. Hierdoor is de afbouw van de Sociale Werkvoorziening in de toekomst onvermijdelijk. De gemeenten willen mede daarom kijken naar een ander uitvoeringsmodel, dat toekomstbestendig, flexibel en betaalbaar is en blijft. Alle zes gemeenten hebben aangegeven zelf meer regie te willen hebben op de inzet van hun eigen inwoners met een arbeidsbeperking. Anders gezegd: ze willen binnen de eigen gemeente een integrale aanpak en geïntegreerde dienstverlening rondom de uitvoering van de Participatiewet.

De gemeenten bemiddelen op dit moment al het grootste deel van eigen inwoners, die onder de Participatiewet vallen, naar een baan bij lokale en regionale werkgevers. De gemeenten onderhouden hierdoor zelf ook goede contacten met het lokale en regionale bedrijfsleven. En men streeft naar een nog éénduidiger werkgeversbenadering voor alle doelgroepen binnen de Participatiewet. Zodat werkgevers zo min mogelijk worden geconfronteerd met verschillende instanties.
De gemeenten willen nog sterker inzetten op een lokale/regionale inclusieve arbeidsmarkt, waarbij SW-medewerkers zoveel mogelijk meedoen in het normale bedrijfsleven.
De gemeenten willen graag minder ingewikkelde en tijdrovende besluitvormingsprocessen hebben en meer efficiency creëren.
Voor welk model uiteindelijk ook wordt gekozen, de zorg en begeleiding van de mensen met een SW-indicatie, die nu bij Soweco werken, staat bij het Dagelijks Bestuur van Soweco en de colleges van de deelnemende gemeenten voorop. De SW-medewerkers van Soweco houden de zekerheid van een baan, arbeidsvoorwaarden en goede begeleiding en zorg.

Er is nog geen besluit genomen over het aandeelhouderschap van de MO, maar wel een besluit cdaom een onderzoek te doen naar het voorkeursscenario waarbij de gemeenten geen aandeelhouder van de MO meer zijn.