DEN HAM/VROOMSHOOP – Op initiatief van Ineke Kuiper-Dam uit Den Ham werden op dinsdagmiddag 6 april op even ingetogen als indrukwekkende wijze zeven granieten herinneringssteentjes geplaatst in Den Ham en Vroomshoop. Het 4 mei comité Vroomshoop sloot zich aan bij dit initiatief. Het plaatsen van de herinneringssteentjes werd verricht door nabestaanden van slachtoffers van oorlog en geweld en ook van verraad. De betreffende vijf Hammenaren en twee Vroomshopers werden tijdens Tweede Wereldoorlog opgepakt door de Duitsers en hun handlangers en naar werk- en concentratiekampen weggevoerd om vervolgens nooit meer terug te keren. Deze persoonlijke en diepmenselijke drama’s sloegen grote wonden in gezinnen, die tot op de dag van vandaag nog voelbaar zijn.

In Den Ham werd een herinneringssteentje in het plaveisel gelegd bij de woning van Geert Heikens (53) op het adres Grotestraat 35, op 20 januari 1945 omgekomen in concentratiekamp Neuengamme.
Tevens werden een tweetal herinneringssteentjes op het adres Molenstraat 25 in Den Ham naast elkaar neergelegd voor Hendrik de Ruiter (38), op 25 januari 1945 omgekomen in concentratiekamp Neuengamme en voor Wicher Dam (25), die op 29 mei 1945 omkwam in concentratiekamp Sachsenhausen.
Op het adres Daarleseweg 46 in Den Ham werden naast elkaar twee herinneringssteentjes neergelegd voor Klaas Dam (20) en Gerrit Lammerink (38), die op respectievelijk 27 januari 1945 en op 3 februari 1945 omkwamen in het concentratiekamp Neuengamme.

In Vroomshoop werd het herinneringssteentje allereerst neergelegd bij het adres Tweede Blokweg 17, het voormalige woonhuis van Mans Fokkert (40).
Vervolgens werd een herinneringssteentje neergelegd op de locatie waar het woonhuis van Geert Mulder (21) aan de Hammerweg heeft gestaan.

Martha Hendriks-Fokkert uit Nijverdal, dochter van de in kamp Magdeburg op 14 december 1943 omgekomen Mans Fokkert, legde het herinneringssteentje neer bij de voormalige woning aan de Tweede Blokweg in Vroomshoop, waar ze in het gezin van Mans Fokkert opgegroeid was. Mans Fokkert, die vanwege de Arbeitseinsatz in een strafkamp in het Duitse Magdeburg als dwangarbeider te werk gesteld was,  is daar overleden en ook oorspronkelijk begraven. Na de oorlog is Mans Fokkert herbegraven op de algemene begraafplaats Rustoord langs de Hammerweg, dat nu begraafplaats Vroomshoop heet.

Op de locatie in de buurt van de bushalte aan de zuidzijde van de Hammerweg, waar zich vroeger café Brinkman en het welzijnscentrum het Iemenschoer bevonden, legde John Mulder het steentje neer, dat herinnert aan zijn oom Geert Mulder. John vertelde op indringende wijze over het moment, waaronder zijn oom door verraad vanwege de verplichte Arbeidseinsatz opgepakt en verdwenen is en over de mensonterende omstandigheden in concentratiekamp Neuengamme bij Hamburg. Pas op 1 oktober 1945 werd aan familie Mulder bericht dat hun zoon op 15 februari van dat jaar was overleden. De impact van dat verpletterende bericht was onvoorstelbaar groot en alle hoop op een terugkeer van Geert Mulder werd de bodem ingeslagen.

De herinneringsteentjes, een variant op de bekende Stolpersteine voor de Joodse medeburgers, vormen blijvende herinneringen aan dramatische gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Zij waarschuwen de huidige generatie tegen verraad, onrecht en onderdrukking, die een onvoorstelbaar donkere periode in de geschiedenis van de mensheid zo kenmerkten.

De doorleefde verhalen van Mans Fokkert en Geert Mulder maken beide deel uit van de Memory Route Vroomshoop 1940-1945, die nog tot en met 5 mei aanstaande af te leggen is. Op informatietableaus komt een bewogen periode op 30 locaties in beeld.