ALMELO – De ondernemingsraad van SOWECO (OR) heeft met verbazing kennisgenomen van het voorliggende raadsvoorstel over de opheffing van de GR SOWECO dat hij typeert als ‘oude wijn in nieuwe zakken’. Verder stelt de OR dat in de contourennota de suggestie wordt gewekt dat de Raad van Commissarissen van SOWECO (RvC) volledig betrokken en akkoord is met de voorgestelde plannen en uitgangspunten. “Dat is onwaar en misleidend, het bestuur strooit hiermee doelbewust zand in de ogen van de gemeenteraden.”
Buitenspel gezet
Volgens de OR wordt de nadrukkelijke wens en opdracht van de gemeenteraadsleden aan het bestuur van de GR SOWECO, om de goede volgorde te bewandelen (‘eerst een visie, dan structuur’) en een zorgvuldig proces te doorlopen (‘geen oude schoenen weggooien voordat je nieuwe hebt’) volledig genegeerd. “Je moet toch eerst weten waar je naar toe wilt voordat je het hele bedrijf ontmantelt en op de kop zet? Het is bovendien onbegrijpelijk dat het bestuur de oproep van de raden om de goede volgorde te hanteren negeert”, aldus OR-woordvoerder Miriam Doeschot. “Sterker nog, er wordt aanhoudend een beeld gecreëerd dat alles in goed overleg, samenhang en samenspraak verloopt en besluitvorming om die reden een hamerstuk kan zijn. Volkomen onterecht. Het Dagelijks Bestuur zet de gemeenteraden op deze manier buitenspel en dat vinden wij verontrustend en zorgwekkend.”
Suggestieve onjuistheden
De OR verbaast zich over het continu doen voorkomen dat het bestuur en de RvC volledig op één lijn zitten. Dat is niet aan de orde. Fundamenteel is er een verschil van mening over de setting van de toekomstige uitvoeringsorganisatie. De RvC heeft dringend geadviseerd, te kiezen voor een bedrijfsmatige setting, daar waar gemeenten hebben vastgehouden aan een niet te onderhandelen gemeentelijke setting. Daarbinnen is de afgelopen maanden gezocht naar een vorm, waarbij zoveel mogelijk overeind blijft van de effectiviteit die met de kennis en infrastructuur van SOWECO is opgebouwd. Daaruit is de contourennota ontstaan.
In de contourennota staat juist daarom een uitgebreide verklaring van de RvC dat zij het weliswaar eens is met een aantal algemene uitgangspunten, maar dat er over diverse essentiële punten geen overeenstemming bestaat. Inmiddels zijn door enkele raadsleden vragen gesteld aan de RvC naar de precieze betekenis van deze ‘disclaimer’. De RvC heeft deze vragen reeds schriftelijk beantwoord aan raadsleden.
Geen contact
Ook heeft de OR vraagtekens bij de suggestie dat medewerkers van de gemeenten en SOWECO volop samenwerken om de voorstellen uit te werken, om zo tot een nieuwe brede uitvoeringsorganisatie te komen. “Een verkeerde veronderstelling van zaken”, aldus Doeschot, “Tot op heden is het personeel van SOWECO amper betrokken. Ook het contact met de OR wordt nog altijd verkeerd neergezet door het bestuur. Zij doet weliswaar vermoeden dat zij met ons in gesprek is, maar dat is gewoon niet waar. Meer dan een incidenteel informeel contact is er niet geweest. Alle verzoeken tot een formele afspraak, worden consequent afgewezen.”
De OR ziet dat de druk op de gemeenteraden stapsgewijs wordt opgevoerd. “De raad wordt voorgehouden dat zij enkel tegen de opheffing van de GR mogen stemmen, indien dit het algemeen belang schaadt. Moet je als gemeente in deze tijd alle risico’s op je nemen die met een ontmanteling van een bedrijf gepaard gaan? SOWECO heeft over 2019 een goed maatschappelijk en financieel resultaat behaald. Nergens wordt duidelijk dat diezelfde resultaten behaald worden in de nieuwe setting. De maatschappelijke en financiële voordelen van de voorstellen zijn nog steeds niet zichtbaar. Wel is bekend dat er extra lasten gaan ontstaan.”
Blanco cheque
“We zijn terug bij af”, zegt Miriam Doeschot, die benadrukt dat de gemeenten met het huidige plan geen steek verder zijn gekomen. “De raadsvoorstellen laten zien dat een nieuwe lege stichting wordt opgetuigd, uitsluitend voor beschut werk en een terugvalfaciliteit. De gemeenten gaan de uitvoering aansturen. Nu al richten gemeenten de zaken binnen hun ambtenarenapparaat in en worden zaken georganiseerd, terwijl er nog geen beeld is wat die nieuwe uitvoeringsorganisatie gaat doen. Dit is tegenstrijdig met de inhoud van de contourennota. In de plannen worden de overige succesvolle activiteiten, die nu gecoördineerd bij SOWECO liggen, versnipperd over de zes gemeenten. Dat zijn voor de brede doelgroep cruciale activiteiten zoals (groeps)detachering, trajecten, werkgeverschap en werkgeversdienstverlening. Dit is in strijd met de gezamenlijke uitgangspunten in de contourennota. Bovendien is volstrekt onduidelijk hoe de gemeenten dit op deze versnipperde wijze effectief kunnen uitvoeren. Al met al, aldus Doeschot, “nemen de gemeenten hiermee een groot risico. Ook kunnen wij ons niet aan de indruk onttrekken dat de handelwijze van het bestuur puur en alleen is gericht op het verkrijgen van een blanco cheque tot uitwerking van het eigen, al vorig jaar gepresenteerde, voorkeursscenario.“
Dramatische gevolgen
Inmiddels is door het bestuur een sfeer gecreëerd waarin je zou denken dat grote haast is geboden om de GR SOWECO op te heffen. “Onnodig, suggestief en onjuist”, stelt Doeschot. ”Er moet nog van alles worden uitgewerkt, er is geen inhoudelijke discussie met de gemeenteraden gevoerd en er wordt thans alleen over structuur gesproken. Dat is tegen alle afspraken in.” Ze vervolgt: “Sinds september 2019 zijn we feitelijk geen centimeter opgeschoten. Waarbij ik me realiseer dat bij raadsleden en vele andere betrokkenen inmiddels een gevoel van moedeloosheid kan zijn ontstaan. De steeds terugkerende redenering dat de beslissing tot opheffing van de GR SOWECO eerst geforceerd moet worden, om daarna de verdere organisatie mogelijk te maken, is volkomen misplaatst en heeft dramatische gevolgen.”
Samen verantwoordelijk
In een noodkreet aan de zes betrokken gemeenten roept de OR de raadsleden op, zich niet te baseren op onjuiste, suggestieve veronderstellingen en politieke druk, maar het hoofddoel en maatschappelijk belang van een inclusieve arbeidsmarkt voorop te stellen. “We vinden het belangrijk dat de raden zich breed laten informeren door bijvoorbeeld in contact te treden met de RvC, de directie en de OR. Gezien de grote consequenties van de voorstellen, voor met name de meest kwetsbare groepen in onze samenleving, lijkt het ons voor de gemeenteraden belangrijk betrokken te zijn en te blijven. Het gaat niet alleen om het opheffen van een gemeenschappelijke regeling. De belangen zijn groot.
In de gemeenteraden heeft nog steeds niet het inhoudelijke debat plaatsgevonden over de gewenste dienstverlening en de daarvoor benodigde middelen voor de brede doelgroep. Wat wil de gemeenteraad ten aanzien van een inclusieve arbeidsmarkt? Wat zijn inhoudelijke uitgangspunten en waarom? En welke integrale uitvoering past daarbij? Laten we zorgen dat we de ‘oude schoenen’ niet weggooien, maar juist als vertrekpunt gebruiken, zodat kennis en expertise optimaal behouden blijven.”
